Kết quả công tác thanh tra, kiểm tra của UBCKNN năm 2021

Về hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm tăng cường năng lực, giám sát, thanh tra, xử lý vi phạm, trong năm 2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) là đơn vị chủ trì xây dựng Nghị định số 128/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK. Một số nội dung sửa đổi, bổ sung chính bao gồm: sửa đổi, bổ sung nguyên tắc xử phạt theo Luật sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính 2020 và Nghị định hướng dẫn, quy định nguyên tắc xử phạt đối với vi phạm hành chính nhiều lần, quy định thời điểm tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán, thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm đối với một số hành vi; sửa đổi, bổ sung một số vi phạm về chào bán/phát hành chứng khoán, đồng thời sửa đổi biện pháp khắc phục hậu quả phù hợp; sửa đổi, bổ sung một số hành vi trong quản trị công ty đại chúng (CTĐC); bổ sung hành vi và chế tài xử phạt vi phạm về thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại CTĐC; bổ sung hành vi vi phạm về cổ phiếu quỹ; sửa đổi vi phạm của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ; sửa đổi Điều 33 quy định xử phạt vi phạm nghĩa vụ báo cáo về giao dịch của cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan theo hướng quy định rõ các khung phạt tiền, bổ sung thêm khung phạt cảnh cáo, sửa mức phạt cố định thành khung phạt để áp dụng tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ; sửa đổi hành vi che giấu thông tin trong giao dịch chứng khoán, tách hành vi công bố sai lệch và hành vi tạo dựng, che giấu thông tin...

Về triển khai công tác thường xuyên, UBCKNN tiếp tục phối hợp chặt chẽ với hai sở giao dịch chứng khoán, với các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý khác trong tăng cường giám sát, phát hiện, xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật. Năm 2021, do dịch bệnh COVID-19 diễn biễn phức tạp nên nhiều địa phương thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội, UBCKNN đã chủ động thực hiện điều chỉnh các đoàn thanh kiểm tra định kỳ để phù hợp với tình hình và điều kiện triển khai thực tế. Tuy giãn giảm các đoàn thanh kiểm tra định kỳ nhưng UBCKNN vẫn quyết liệt triển khai các đoàn đột xuất khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật, tiến hành kiểm tra chuyên đề phục vụ yêu cầu quản lý giám sát. UBCKNN đã triển khai tổng cộng 44 đoàn thanh kiểm tra các đối tượng tham gia thị trường, trong đó có 14 đoàn thanh kiểm tra theo kế hoạch; 32 đoàn kiểm tra đột xuất, theo chuyên đề, trong đó kiểm tra chuyên đề tại 10 công ty chứng khoán về cung cấp dịch vụ phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN). UBCKNN đã kiểm tra đột xuất hoạt động phát hành TPDN tại 02 doanh nghiệp không phải CTĐC là CTCP Tập đoàn Vset (Vset Group) và CTCP Tập đoàn Apec (Apec Group). Trên cơ sở kết quả các thanh tra, kiểm tra đã hoàn thành, UBCKNN đã xử phạt 05 doanh nghiệp có vi phạm với tổng số tiền phạt 1,96 tỷ đồng, áp dụng biện pháp buộc thu hồi chứng khoán, hoàn trả tiền cho nhà đầu tư đối với 02 doanh nghiệp thực hiện chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng trái phép; xử phạt 01 công ty chứng khoán (CTCP Chứng khoán Quốc tế Việt Nam) 250 triệu đồng do thực hiện nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán khi chưa được cấp phép (cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán TPDN riêng lẻ, dịch vụ đại lý lưu ký, chuyển nhượng TPDN riêng lẻ khi chưa được UBCKNN cấp phép nghiệp vụ bảo lãnh phát hành).

Trên cơ sở hoạt động giám sát thường xuyên và thanh kiểm tra, kết quả xác minh giải quyết đơn thư, tính chung UBCKNN đã ban hành 508 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 398 cá nhân và 110 tổ chức với tổng số tiền phạt là hơn 22,462 tỷ đồng, trong đó xử phạt 04 cá nhân có hành vi thao túng 03 mã cổ phiếu với tổng số tiền phạt 2,3 tỷ đồng; lần đầu xử phạt 01 nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có hành vi che giấu quyền sở hữu thực sự để trốn tránh nghĩa vụ công bố thông tin, vi phạm quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài.

Trong năm 2021, UBCKNN phối hợp chuyển cơ quan công an đề nghị xác minh vi phạm hoặc cung cấp tài liệu cho cơ quan công an đối với một số vụ việc liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, sàn giao dịch, chứng khoán có dấu hiệu lừa đảo và giao dịch đối với một số mã cổ phiếu có dấu hiệu bất thường. Ngoài ra, UBCKNN thường xuyên phối hợp cung cấp, trao đổi thông tin với các cơ quan chức năng khác về quy định pháp luật chứng khoán và TTCK, thông tin phục vụ quản lý giám sát, xử lý các vụ việc xảy ra trên TTCK...

Kết quả giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm bao gồm cả phối hợp quản lý giám sát trên TTCK đã góp phần răn đe phòng ngừa vi phạm, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường, từ đó hỗ trợ thực thi quản lý nhà nước và thi hành pháp luật trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK.

Định hướng công tác năm 2022

Về xây dựng văn bản, UBCKNN sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá để đề xuất sửa đổi hoàn thiện cơ chế chính sách, quy định pháp luật chứng khoán nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của thị trường; tham gia góp ý xây dựng các văn bản pháp luật liên quan do các cơ quan, đơn vị của Bộ, các Bộ, ngành chủ trì xây dựng.

Về công tác thanh tra, kiểm tra, UBCKNN sẽ triển khai các đoàn thanh tra, kiểm tra định kỳ các CTĐC, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty kiểm toán; tổ chức thanh kiểm tra theo trọng tâm, chuyên đề khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật (liên quan đến thao túng, nội gián, các hành vi gian lận trong hoạt động niêm yết, đăng ký giao dịch, giao dịch chứng khoán, chào bán/phát hành, sử dụng vốn), những vấn đề nổi cộm trên thị trường, dấu hiệu bất thường trong hoạt động của doanh nghiệp, giao dịch của nhà đầu tư và phối hợp với cơ quan chức năng xử lý vi phạm pháp luật; phối hợp chặt chẽ với cơ quan tố tụng trong điều tra, xác minh, xử lý các vụ việc có tính hình sự, vi phạm liên quan đến 04 tội danh về chứng khoán.

Về công tác xử lý vi phạm, UBCKNN sẽ tập trung vào tuyên truyền, phổ biến các quy định, cơ chế chính sách mới để các thành viên thị trường và nhà đầu tư nắm bắt, thực hiện đúng quy định khi các văn bản mới có hiệu lực thi hành; tăng cường công tác phối hợp giám sát hoạt động và tuân thủ trên TTCK. Trong quá trình thực hiện công tác quản lý, giám sát, UBCKNN chú trọng việc giám sát, xử lý thông tin trên không gian mạng, phối hợp với các cơ quan chức năng trong phát hiện và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm nghiêm trọng trên thị trường; phối hợp chặt chẽ với cơ quan tố tụng trong điều tra, xác minh, xử lý các vụ việc có tính hình sự, nổi cộm trên thị trường.