Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra về quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại Tổng Công ty CP Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIC Corp, HoSE: DIG). Báo cáo này chỉ ra hàng loạt sai phạm, thiếu sót nghiêm trọng trong quá trình chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước sang công ty cổ phần, gây thất thoát tài sản và vi phạm quy định pháp luật.

Một trong những vi phạm đáng chú ý là quá trình xác định giá trị tài sản của DIC Corp không tuân thủ đúng quy định pháp luật, dẫn đến chênh lệch giảm giá trị tài sản. Cụ thể, đơn vị tư vấn là Công ty CP Giám định, Thẩm định Việt Nam (VIVACO) đã xác định sai suất vốn đầu tư và nguyên giá của hai công trình xây dựng trên đất, làm giảm giá trị tài sản xuống 2,4 tỷ đồng so với quy định.

Ngoài ra, trong việc xác định giá trị quyền sử dụng đất, VIVACO không thực hiện đúng quy trình. Đơn vị này không xác định lại giá trị của 25 căn biệt thự tại Khu biệt thự Phương Nam, theo quy định tại Nghị định 187/2004/NĐ-CP và Nghị định 17/2006/NĐ-CP. Việc này dẫn đến việc định giá tài sản không chính xác, ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa.

Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra về quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại DIC Corp

Cũng trong quá trình cổ phần hóa, Thanh tra Chính phủ phát hiện việc DIC Corp đã hạch toán các khoản lỗ của ba công ty con vào giá trị vốn nhà nước tính đến ngày 13/3/2008. Điều này không đúng với quy định hiện hành, gây ảnh hưởng đến giá trị cổ phần của Nhà nước khi chuyển giao sang công ty cổ phần.

Về quá trình thoái vốn, Bộ Xây dựng cũng bị chỉ ra sai phạm khi không tuân thủ quy định pháp luật. Cụ thể, Bộ này đã phê duyệt phương án thoái vốn tại DIC Corp mà không xin ý kiến của Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Việc này không chỉ vi phạm quy trình mà còn tạo ra những lỗ hổng quản lý trong việc xác định giá trị cổ phần và quyền sử dụng đất.

Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện rằng DIC Corp đã không cung cấp đầy đủ thông tin cho đơn vị tư vấn khi thực hiện cổ phần hóa. Điều này dẫn đến việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất tại ba địa chỉ quan trọng: 313.887m2 tại Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước; 201.703m2 tại Khu dân cư thương mại phường 4, Hậu Giang; và 421,5m2 tại số 88 Trần Phú, Vũng Tàu. Những lỗ hổng này đã gây thiệt hại lớn cho tài sản Nhà nước và cổ đông.

Thanh tra Chính phủ đã yêu cầu làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Xây dựng trong giai đoạn 2007-2009 và 2016-2017, cũng như Ban chỉ đạo cổ phần hóa DIC Corp. Báo cáo này đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng kiểm điểm các cá nhân liên quan và khắc phục hậu quả về tài chính. Đồng thời, cần xem xét trách nhiệm trong việc định giá cổ phiếu phát hành riêng lẻ năm 2009 và việc xác định giá trị quyền sử dụng đất tại Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước (Đồng Nai).

Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị xử lý trách nhiệm về những sai phạm trong việc tính toán giá trị quyền phát triển dự án. Việc này liên quan đến việc áp dụng phương pháp không đúng khi tính giá trị tài sản của DIC Corp tại dự án Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước.

Liên quan đến những thay đổi trong ban lãnh đạo DIC Corp, ngày 16/8/2024, Hội đồng quản trị công ty đã quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Hùng Cường vào vị trí Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện pháp luật của công ty cho nhiệm kỳ 2023-2027. Ông Cường, sinh năm 1982, là cổ đông lớn nhất của DIC Corp với gần 62 triệu cổ phiếu, tương đương 10,16% vốn.

Trước khi đảm nhận vai trò Chủ tịch, ông Cường đã có thời gian dài công tác tại DIC Corp, giữ nhiều vị trí quan trọng trong công ty. Bắt đầu từ năm 2006, ông Cường là chuyên viên tại Phòng Kế hoạch - Dự án của DIC Corp, sau đó thăng tiến lên vị trí Tổng Giám đốc Công ty CP DIC Sport. Từ năm 2018, ông đảm nhận chức vụ Phó Chủ tịch HĐQT, đồng thời giữ nhiều chức vụ quan trọng khác trong hệ thống quản lý của DIC Corp.

Hội đồng quản trị DIC Corp công bố quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Hùng Cường vào vị trí Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện pháp luật của công ty cho nhiệm kỳ 2023-2027.

Bên cạnh ông Cường, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền - em gái ruột của ông, hiện đang là Phó Chủ tịch HĐQT DIC Corp. Bà Huyền, sinh năm 1984, có trình độ Cử nhân Quản trị Marketing và đã có nhiều năm làm việc tại DIC Corp từ năm 2009. Bà từng giữ các vị trí quản lý như Giám đốc Ban Đối ngoại và Truyền thông, Phó Tổng Giám đốc và Thành viên HĐQT.

Với những vi phạm nghiêm trọng trong quá trình cổ phần hóa và thoái vốn, kết luận của Thanh tra Chính phủ một lần nữa làm dấy lên những lo ngại về tính minh bạch và công bằng trong các hoạt động chuyển đổi của các doanh nghiệp nhà nước. Những sai phạm này không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn làm suy yếu niềm tin của cổ đông vào quá trình cổ phần hóa và thoái vốn tại các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là những doanh nghiệp có quy mô lớn như DIC Corp.

Việc bổ nhiệm ông Nguyễn Hùng Cường vào vị trí Chủ tịch HĐQT đang được kỳ vọng sẽ mang đến những thay đổi tích cực cho DIC Corp trong bối cảnh công ty phải đối mặt với những khó khăn nội tại và áp lực từ thị trường. Tuy nhiên, để vượt qua giai đoạn này, Công ty cần phải đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy định pháp luật trong mọi hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong các hoạt động cổ phần hóa và thoái vốn.

Nguồn: Kinh tế chứng khoán