HƯỚNG TỚI ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ TP HÀ NỘI LẦN THỨ XVIII: Xây dựng “Hà Nội - thành phố sáng tạo” dựa trên nền tảng văn hóa truyền thống và tinh thần sáng tạo

ANTD.VN - Gia nhập mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO năm 2019, đến nay, Hà Nội đã thực hiện nghiêm túc Chương trình hành động đã cam kết với UNESCO, và là một trong những mục tiêu quan trọng để Hà Nội tiếp tục khẳng định và quyết tâm hiện thực hóa khát vọng đổi mới sáng tạo trong bối cảnh thế giới phát triển không ngừng, đổi mới theo hướng xây dựng đô thị thông minh, đô thị sáng tạo… dựa trên xu thế tiến bộ của thời đại, lấy nền tảng văn hóa truyền thống và tinh thần sáng tạo làm điểm tựa cốt lõi, vì mục tiêu phát triển bền vững.

• Hà Nội gặp mặt, kêu gọi tham gia Mạng lưới các không gian văn hóa sáng tạo của thành phố
• Làng gốm Bát Tràng và lụa Vạn Phúc gia nhập mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu

Nguồn lực về con người và văn hóa

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ Thành phố rất quan tâm lãnh đạo triển khai các chủ trương về phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, từng bước khẳng định vai trò của văn hóa là một trong những nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững Thủ đô.

Chương trình số 06-CTr/TU ngày 17/3/2021 và Nghị quyết số 09- NQ/TU ngày 22/02/2022 của Thành ủy đã đặt nền móng chiến lược cho phát triển công nghiệp văn hóa, khẳng định vai trò của văn hóa trong phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Hà Nội được Tạp chí Time Out vinh danh là điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới năm 2025. Công nghiệp văn hóa và du lịch dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Thành phố.

Lễ hội Thiết kế Sáng tạo 2022

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, phát triển công nghiệp văn hóa tiếp tục được Đảng bộ thành phố Hà Nội xác định là ngành kinh tế chủ lực gắn với phát triển du lịch, định vị sản phẩm đặc sắc trên các lĩnh vực thế mạnh của Thủ đô như: thiết kế, du lịch văn hóa, ẩm thực, nghệ thuật biểu diễn, thủ công mỹ nghệ, điện ảnh, xuất bản, quảng cáo, phần mềm và các trò chơi giải trí. Với vai trò và sứ mệnh tiên phong trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố, phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng, “Thành phố Vì hòa bình”, “Thành phố Sáng tạo”.

Là nơi gặp gỡ Đông - Tây, Hà Nội là thành phố của sự đa dạng. Với hệ thống 5.922 di tích lịch sử văn hóa, 1.793 di sản văn hóa phi vật thể, mạng lưới 1.350 làng nghề thủ công trải khắp các phố phường, làng quê, cùng cộng đồng sáng tạo mới mẻ, phong phú gồm các nhà thiết kế, nghệ sĩ, nhà khoa học công nghệ và các không gian sáng tạo trên toàn thành phố, Hà Nội đã và đang trở thành nơi nuôi dưỡng, hội tụ và thúc đẩy sự sáng tạo. Thiết kế sáng tạo có mặt ở mọi ngõ ngách trong thành phố, từ hạ tầng đô thị với kiến trúc “nhiều lớp lịch sử” đến hạ tầng văn hóa đa dạng, phong phú góp phần tạo nên sự gắn kết hài hòa trong đời sống giữa tự nhiên với con người.

Hà Nội còn là một thành phố có cơ cấu dân số vàng (51,7% dân số trẻ) và hơn 3.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thiết kế, nghệ thuật, văn hóa, thời trang. Đây chính là thế mạnh của thành phố trong kết nối quốc tế dựa trên sự sáng tạo gắn với công nghệ số. Phương thức quản trị hệ thống, các sáng kiến trong xây dựng chính quyền điện tử nhằm bảo vệ tự nhiên, phát huy giá trị di sản văn hóa dựa trên ứng dụng khoa học công nghệ đang lan tỏa năng lượng sáng tạo mạnh mẽ đến các công dân của thành phố.

Từng bước xây dựng thành phố sáng tạo

Tại thời điểm nộp hồ sơ ứng cử năm 2019, Hà Nội mới chỉ có 2 không gian sáng tạo là tuyến phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm, phố Trịnh Công Sơn thì đến nay đã phát triển thêm 4 không gian sáng tạo khác gồm: Phố đi bộ và đường hoa trong không gian khu đô thị Bắc An Khánh, phố đi bộ Thành cổ Sơn Tây, phố ẩm thực đêm và đi bộ đảo Ngọc - Ngũ Xã, phố đi bộ Trần Nhân Tông – Công viên Thống nhất…

Đặc biệt, phường Hoàn Kiếm đã hoàn thành công tác tu bổ đưa vào hoạt động Không gian văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm và Công ty TNHH gốm sứ Quang Vinh khánh thành Trung tâm tinh hoa Làng nghề Việt tại Bát Tràng. Nhiều không gian trải nghiệm, không gian nghệ thuật, giáo dục sáng tạo, triển lãm sáng tạo đã được triển khai tại Bảo tàng Hà Nội, Trung tâm giao lưu văn hóa Phố cổ và các di tích: Hoàng Thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Nhà tù Hỏa Lò… phục vụ nhân dân và du khách. Việc xây dựng các không gian sáng tạo trên cơ sở các thiết chế văn hóa hay các tuyến phố đi bộ, không gian văn hóa công cộng… góp phần hình thành kết cấu hạ tầng hiện đại, dẫn đầu cả nước về số lượng không gian sáng tạo.

Văn hóa truyền thống là thế mạnh để Hà Nội từng bước triển khai các công việc trong xây dựng thương hiệu thành phố sáng tạo.

Để cụ thể hóa các cam kết với UNESCO trong xây dựng thành phố sáng tạo, Hà Nội đã xây dựng cơ chế chính sách nhằm hỗ trợ đội ngũ thiết kế. Năm 2022, Hà Nội là địa phương đầu tiên trong cả nước ban hành Nghị quyết chuyên đề về “Phát triển Công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; Nghị quyết về quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”; nghệ nhân và Câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể thành phố Hà Nội. Hà Nội cũng đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng (tương đương 560 triệu USD) cho 579 dự án bảo tồn và phát huy giá trị di tích giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo.

Nhiều hội thảo quốc tế với sự tham vấn của các chuyên gia trong và ngoài nước, các hội nghị, triển lãm, liên hoan thiết kế sáng tạo được tổ chức định kỳ hàng năm, Tuần lễ khơi nguồn sáng tạo… đã từng bước khích lệ và quảng bá tới người dân về hình ảnh của một thành phố sáng tạo nghìn năm tuổi. Hơn thế, các hoạt động này còn huy động sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo tồn, phát huy di sản, tham gia sáng tạo, tạo nên các tác phẩm, các sản phẩm có công năng sử dụng trong đời sống…

Theo nhận định của Sở VHTT Hà Nội, Thủ đô đã và đang hình thành cộng đồng sáng tạo bao gồm mạng lưới các không gian sáng tạo, những người sáng tạo (từ cả trong và ngoài thành phố) và các công ty đang tìm kiếm ý tưởng/nhân sự mới, đồng thời kết nối người sáng tạo với doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, giúp nuôi dưỡng và thúc đẩy sự phát triển của giới trẻ nghệ sĩ, nhà sáng tạo, công ty… và hỗ trợ việc tạo ra nội dung và sự đổi mới hấp dẫn. Mỗi người dân sẽ đóng vai trò là người sáng tạo, tham gia vào các nỗ lực sáng tạo để giải quyết các vấn đề hàng ngày và xây dựng cộng đồng thông qua Lễ hội Thiết kế Sáng tạo, các trung tâm văn hóa, trung tâm sáng tạo hay các sự kiện, hội nghị, hội thảo, triển lãm… khác nhau được tổ chức tại các địa phương trên khắp thành phố.

Với những công việc cụ thể đang từng bước được triển khai, việc xây dựng thương hiệu Hà Nội - thành phố sáng tạo đang dần được hình thành, dù còn đó nhiều khó khăn cần được giải quyết, nhiều khúc mắc về chính sách khích lệ nguồn nhân lực cần được tháo gỡ. Nền tảng truyền thống với nền văn hiến lâu đời, số lượng di sản vật thể và phi thể vào hàng đông nhất cả nước và nguồn nhân lực có trình độ cao, Hà Nội vững tin trong xây dựng và phát triển thành phố sáng tạo, một điểm đến rất đáng chú ý trên bản đô các thành phố sáng tạo thế giới.