Ngày càng nhiều người trẻ bị đột tử, chuyên gia y tế khuyến cáo gì?

ANTD.VN - Gần đây, số người trẻ bị đột tử đang có xu hướng gia tăng. Mới đây nhất, sự ra đi đột ngột của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, khiến cộng đồng quan tâm hơn tới việc này…

• Nhiều trung niên đột quỵ nguy kịch, tử vong do tắm đêm trong mùa Đông

Bác sĩ chia sẻ kỹ năng hồi sinh tim phổi cơ bản trong trường hợp ngừng tuần hoàn

Trên trang cá nhân, bác sĩ Trần Văn Phúc - Bệnh viện Xanh Pôn cho biết, dù chưa có con số thống kê, nhưng dựa vào số liệu từ các báo cáo tại các quốc gia, ước tính mỗi phút trên thế giới có khoảng 20 người chết đột ngột, khoảng 1/3 trong số đó là người trẻ.

Số liệu phân tích dịch tễ học từ những nghiên cứu trên thế giới cho thấy, các yếu tố chính dẫn đến tử vong đột ngột là kích động về mặt cảm xúc chiếm khoảng 26%, mệt mỏi chiếm khoảng 25%. Các nghiên cứu có kiểm soát đã chỉ ra rằng, những người ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao gấp 2,3 lần so với những người ngủ đủ giấc từ 6 – 8 tiếng…

Theo số liệu thống kê, trung bình mỗi năm trên toàn thế giới có hơn 2 triệu người chết đột ngột vì làm việc quá sức. Một nghiên cứu của WHO và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), thống kê từ năm 2000 đến năm 2016, trung bình mỗi năm thế giới có hơn 745.000 người chết đột ngột vì làm việc hơn 55 giờ một tuần, đàn ông chiếm ba phần tư trong tổng số, tập trung nhiều ở các nước Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương (bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc và Úc).

Bác sĩ Phúc cho biết, mặc dù cái chết đột ngột có vẻ giống như một tai nạn vô tình nhưng nó thực sự là một căn bệnh. Gánh nặng trên cơ thể quá lớn, căng thẳng tích tụ quá nhiều, sinh ra một số bệnh cấp tính có thể nhanh chóng cướp đi sinh mạng của một người.

Cũng chia sẻ về vấn đề này trên trang cá nhân, sau sự ra đi của ông Hoàng Nam Tiến - Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã nêu ra mối liên quan giữa đột tử và các bệnh lý tim mạch.

Theo PGS Nguyễn Lân Hiếu, đột tử được định nghĩa là một tình huống y khoa mà bệnh nhân bị chết bất ngờ do nguyên nhân tự nhiên xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, thường trong vòng 1 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng hoặc trong vòng 24 giờ sau khi được phát hiện còn sống và không có triệu chứng.

Phần lớn các ca đột tử có liên quan đến bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim (với các biến chứng nguy hiểm), rối loạn nhịp tim (rung thất, xoắn đỉnh) bẩm sinh hoặc mắc phải, hoặc do tắc nghẽn đường tống máu của tim như hẹp khít van động mạch chủ và bệnh cơ tim phì đại. Đột tử cũng có thể do nguyên nhân khác, trong đó có đột quỵ, nguyên nhân này chỉ chiếm khoảng 10-20%.

PGS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ, vì làm chuyên ngành tim mạch nên ông gặp rất nhiều bệnh nhân đột tử. Có những trường hợp đột tử diễn ra ngay trước mắt mà không cứu được. Đây chính là một thách thức y khoa mà cả thế giới luôn tìm những biện pháp để tăng khả năng sống còn của người bệnh. Một trong những biện pháp hữu hiệu nhất đó là cấp cứu ngừng tuần hoàn một cách chuyên nghiệp.

Ông cũng cho biết, bệnh viện thường xuyên tổ chức các lớp huấn luyện cho cả nhân viên y tế và người dân về việc cấp cứu ngừng tuần hoàn. Nhiều chuyên gia hồi sức cấp cứu đã tích cực phổ biến kiến thức cấp cứu, nhằm giảm tỷ lệ đột tử trong cộng đồng.

Còn theo PGS Nguyễn Hoài Nam, Chủ tịch hội Tĩnh mạch học TP HCM, đột quỵ và đột tử là hai tình trạng cấp cứu y khoa tối cấp, thường bị nhầm lẫn do cả hai đều xảy ra đột ngột và có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Dù khác nhau về cơ chế bệnh sinh nhưng cả hai đều có điểm chung là tiến triển nhanh, cần cấp cứu khẩn cấp, và đặc biệt là đa số các yếu tố nguy cơ đều có thể phòng ngừa hoặc kiểm soát được nếu người dân được trang bị kiến thức đúng đắn và có thái độ chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe.

Theo PGS Nguyễn Hoài Nam, nhiều người mang các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn mà không hề hay biết. Vì vậy, người trưởng thành nên kiểm tra: Huyết áp, đường huyết, mỡ máu, chức năng gan thận, điện tâm đồ; siêu âm tim, đo điện tim khi có chỉ định.

Người có nguy cơ cao (trên 40 tuổi, có tiền sử gia đình, thừa cân…) nên kiểm tra chuyên sâu hơn: Siêu âm mạch cảnh, đo độ cứng động mạch; chụp CT mạch vành, MRI não khi cần…