Truy xuất nguồn gốc rau củ qua tem nhãn: Quét mã cải thảo có khi lại ra cà tím

ANTD.VN - Theo tính toán của cơ quan chức năng, mỗi năm TP Hà Nội tiêu thụ khoảng 1,3 triệu tấn rau củ nhưng việc kiểm soát ATTP ra sao, truy xuất nguồn gốc như thế nào vẫn là bài toán khó.

• Kiểm tra đột xuất an toàn thực phẩm tại trường đại học, cao đẳng
• Rau an toàn vẫn khó đầu ra dù hàng chục triệu người tiêu dùng mong mỏi
• Phát triển rau an toàn, bài toán nhìn từ cung- cầu

Hệ thống truy xuất nhưng mới dừng ở ghi chép, hồ sơ

Ông Tạ Văn Tường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội thông tin, Hà Nội hiện có hơn 33.000 ha sản xuất rau với sản lượng 1 năm khoảng 735.000 tấn, đáp ứng được 60% nhu cầu người tiêu dùng. Trong khi theo tính toán sơ bộ, nhu cầu tiêu dùng trên địa bàn TP Hà Nội vào khoảng 1,3 triệu tấn/năm.

“Dù là sản phẩm nhập khẩu hay sản phẩm nông sản đưa từ các địa phương khác về cũng được quản lý. Hàng năm chúng tôi cũng giám sát và lấy mẫu giám sát trên thị trường. Qua đó vẫn có thể phát hiện được tồn dư bảo vệ thực vật, khi đó sẽ kiểm tra tận cơ sở cung cấp và hướng dẫn khắc phục.

Do đó, việc quản lý hiện nay vẫn đảm bảo ATTP trên địa bàn thành phố nói chung”, ông Tường cho hay.

Đối với việc phân công phân cấp, hiện theo chính quyền 2 cấp, thành phố cũng có Quyết định phân cấp quản lý ATTP, hiện nay việc phân cấp đó dựa theo nguyên tắc cấp nào đăng ký kinh doanh thì cấp đấy sẽ quản lý trực tiếp các doanh nghiệp đó.

Đối với cấp xã, phường sẽ quản lý các HTX và do cấp xã, phường cấp đăng ký kinh doanh. Đối với ngành sẽ có phòng chất lượng là phòng tham mưu quản lý chung và đồng thời quản lý các cơ sở chế biến.

Theo phản ánh, một số HTX, nhà cung cấp rau vào các trường học, bếp ăn tập thể đã trà trộn rau trôi nổi trên thị trường đưa vào bữa ăn (ảnh Dân Việt)

Thông tin thêm về việc quản lý ATTP đối với nông sản, ông Nguyễn Thành Trung – Phó Trưởng phòng Chất lượng và Phát triển Thị trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) cho biết, hiện nay ngành nông nghiệp Thủ đô đã triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Theo đó, trên 3.000 doanh nghiệp và 11.000 sản phẩm được đưa lên hệ thống. Đây là hệ thống truy xuất phục vụ công tác quản lý về ATTP. Nhưng theo quy định việc truy xuất mới chỉ dừng lại ở ghi chép và hồ sơ, còn theo hệ thống tem thì mới dừng lại ở khuyến khích nông dân và doanh nghiệp.

“Hiện chúng ta đang dùng tem truy xuất tĩnh. Để thực hiện chuẩn, phải dùng tem truy xuất hàng ngày. Nhưng việc này gặp không ít khó khăn bởi cơ sở hạ tầng và phần mềm.

Truy xuất tĩnh mới được thực hiện ở khâu ban đầu. Hiện nay, đơn vị đang tham mưu Sở NN&MT Hà Nội tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, nông dân thực hiện việc truy xuất để nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm”, ông Trung cho hay.

Cần vùng sản xuất lớn, quản lý từ gốc thay vì qua tem mã

Ông Hoàng Văn Thám – Đại diện Hợp tác xã Rau quả sạch Chúc Sơn thông tin, hiện sản phẩm của hợp tác xã chủ yếu tiêu thụ qua hai kênh là trường học và siêu thị. Đơn vị từng tiên phong trong việc áp dụng tem truy xuất nguồn gốc theo công nghệ Nhật Bản, được cập nhật hằng ngày. Tuy nhiên, do chi phí lớn khiến sản phẩm khó cạnh tranh, hợp tác xã đã dừng hợp tác với siêu thị.

“Chúng tôi ký hợp đồng ổn định, cả năm với một số hệ thống trường quốc tế. Nhưng với trường công lập thì hầu hết chỉ ký ngắn hạn, thậm chí nửa tháng. Điều này khiến việc truy xuất nguồn gốc rất khó triển khai”, ông Thám nêu khó khăn.

Còn ông Nguyễn Tuấn Hồng - Hợp tác xã Sản xuất và Tiêu thụ Rau an toàn Bắc Hồng chia sẻ, HTX Bắc Hồng được thành lập từ năm 2002, thời gian đầu các xã viên đều là nông dân trực tiếp sản xuất nhưng không bán được sản phẩm, phải đạp xe mang rau từ ngoại thành vào nội đô bán.

Theo ông Hồng, việc kiểm soát rau an toàn nếu chỉ kiểm tra theo định kỳ, kỳ cuộc rồi xử phạt thì không giải quyết được tận gốc vấn đề.

“Muốn giải quyết triệt để, phải quản lý ngay từ khâu sản xuất. Thực tế, chúng tôi có 5ha rau VietGAP, nhưng tất cả đều là đất thuê, mỗi sào từ 1,5–2 triệu đồng/năm. Chi phí đầu vào cao trong khi sản phẩm làm ra khó tiêu thụ theo đúng giá trị”, ông Hồng bày tỏ.

Theo ông Hồng, đầu ra cho sản phẩm của HTX Rau an toàn Bắc Hồng gặp rất nhiều khó khăn. Muốn cung cấp vào các bếp ăn tập thể như trường học, khu công nghiệp… thì đều phải qua trung gian, dẫn đến lợi nhuận thấp.

“Việc truy xuất bằng tem nhãn nếu người sản xuất không thực hiện nghiêm túc thì rất dễ sai lệch – có khi quét mã cải thảo lại hiện ra cà tím. Muốn làm triệt để, cần có vùng sản xuất lớn, HTX hoặc doanh nghiệp thuê đất và tổ chức sản xuất tập trung thì mới đảm bảo truy xuất nguồn gốc đến tận nơi trồng. Đồng thời, cũng cần có công nghệ quản lý phù hợp, dễ áp dụng với nông dân”, ông Hồng kiến nghị.

Liên quan đến việc làm sao để đảm bảo an toàn hơn khi sử dụng rau quả, dưới góc độ của một nhà sản xuất ông Hồng khuyến nghị các trường học nên tổ chức thực đơn theo mùa vụ của miền Bắc. Nếu sử dụng rau trái vụ thì sản lượng trong vùng không đủ, buộc phải mua rau trôi nổi từ nơi khác, rất khó đảm bảo chất lượng và an toàn.