Cân bằng lại mục tiêu giáo dục từ góc nhìn về sức khỏe học đường

Tính đến tháng 9/2025, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), cả nước có 26 triệu học sinh, sinh viên (chiếm hơn 1/4 dân số Việt Nam). Nếu con số học sinh, sinh viên này được rèn luyện, chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay từ trong môi trường giáo dục, sẽ giảm bớt gánh nặng của bệnh tật cho gia đình và toàn xã hội, cải thiện tầm vóc, chất lượng giống nòi.

Học sinh khỏe mạnh là niềm vui của gia đình, nhà trường

Ngày 10/12/2025, Tỉnh Đoàn Tuyên Quang đã phối hợp với Sở GD&ĐT tỉnh Tuyên Quang và tổ chức Plan International Việt Nam tổ chức Lễ khởi động Dự án “Không gian thể thao tăng cường sức khỏe tâm thần” tại xã Yên Minh, tỉnh Tuyên Quang.

Dự án “Không gian thể thao tăng cường sức khỏe tâm thần” là phương pháp tiếp cận sáng tạo nhằm tăng cường sức khỏe tâm thần cho thanh, thiếu niên dân tộc thiểu số trong độ tuổi từ 11 - 15 thông qua mô hình “Không gian thể thao (KGTT)”. Khác với các mô hình thể thao truyền thống, KGTT được phát triển dựa trên nhận định rằng sức khỏe tinh thần của thanh, thiếu niên không chỉ được hình thành bởi những trải nghiệm cá nhân mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ môi trường gia đình và cộng đồng.

Thông qua thời gian triển khai kéo dài 15 tháng, dự án đặt mục tiêu hỗ trợ 6.000 học sinh và 5.700 cha mẹ nhằm cải thiện sức khỏe thể chất, tăng cường kết nối xã hội và cải thiện mối quan hệ giữa học sinh, cha mẹ và giáo viên - góp phần phòng ngừa sớm các rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và thể chất của thanh, thiếu niên.

Phát biểu tại sự kiện, bà Hoàng Tường Vi - Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Tuyên Quang nhấn mạnh: “Chúng tôi hy vọng mô hình này sẽ góp phần tạo ra một môi trường thể thao bền vững, an toàn và công bằng để cải thiện sức khỏe tâm thần cho thanh, thiếu niên, đặc biệt là các nhóm trẻ dễ bị tổn thương. Hơn nữa, chúng tôi đặt mục tiêu chuyển đổi mô hình này thành một trung tâm cộng đồng thường xuyên để rèn luyện thể chất, nâng cao kỹ năng sống và thúc đẩy tinh thần đoàn kết”. Em Sùng Yến Nhi, 15 tuổi, đại điện các em học sinh của 6 trường THCS tham gia vào dự án bày tỏ sự hào hứng: “Khi biết dự án sẽ được triển khai tại trường em, chúng em cảm thấy rất phấn khích. Chúng em sẽ không chỉ chơi bóng thể thao cùng nhau mà còn được học về sức khỏe tâm thần và cách nói chuyện với cha mẹ dễ dàng hơn và cha mẹ chúng em cũng sẽ hiểu chúng em hơn. Em hy vọng KGTT này sẽ tạo thành một sân chơi an toàn để chúng em cùng nhau học hỏi, chia sẻ, phát triển khỏe mạnh cả về thể chất và tinh thần”.

Song song với Tuyên Quang, Dự án “Không gian thể thao tăng cường sức khỏe tâm thần” đã được đồng thời khởi động tại tỉnh Lai Châu.

Sức khỏe học đường không còn là câu chuyện của riêng ngành Y tế

Ngày 7/12/2025, phát biểu khai mạc Hội nghị khoa học toàn quốc lần thứ V với chủ đề "Cập nhật dinh dưỡng cho người béo phì/suy giảm khối cơ - ứng dụng trong lâm sàng giúp nâng cao hiệu quả điều trị" vừa được tổ chức, BS CKII Phạm Thanh Việt, Phó Giám đốc phụ trách Quản lý điều hành Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM) nhấn mạnh, hiện nay, tỷ lệ béo phì đang gia tăng nhanh chóng và lần đầu tiên trong lịch sử, tỷ lệ trẻ em béo phì đã vượt qua tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng. Tại Việt Nam, con số này đặc biệt đáng chú ý khi tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì đã tăng từ 8,5% lên đến khoảng 19%, trong khi ở người trưởng thành là khoảng 25%.

Nhiều chuyên gia về giáo dục và sức khỏe học đường nêu quan điểm, hệ thống giáo dục hiện nay tập trung vào việc dạy trẻ kiến thức và kỹ năng để thi cử, đạt điểm số cao, mà ít chú trọng đủ đến các kỹ năng mềm quan trọng khác như đối mặt với cảm xúc, tự yêu thương và chăm sóc bản thân. Điều này có nghĩa là chúng ta cần cân bằng lại mục tiêu giáo dục, không chỉ tập trung vào thành tích học thuật mà còn phải phát triển toàn diện con người, bao gồm cả sự phát triển về cảm xúc và sức khỏe thể chất, tinh thần - những yếu tố quyết định sự phát triển toàn diện của một đứa trẻ.

Nghị quyết 71/NQ-TW năm 2025 về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo cũng đã nhấn mạnh đổi mới toàn diện, bao gồm cả sức khỏe học đường thông qua các định hướng về phát triển con người toàn diện Nghị quyết về Chương trình mục tiêu quốc gia giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 vừa được thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, vấn đề sức khỏe học đường cũng được lồng ghép, nhấn mạnh qua việc nâng cao chất lượng giáo dục thể chất và y tế trường học, đầu tư vào cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, dinh dưỡng học đường, phòng, chống dịch bệnh và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho học sinh…