Thời điểm uống thuốc trị tăng huyết áp tốt nhất

ANTD.VN - Đối với người bệnh tăng huyết áp, quên uống thuốc huyết áp rất nguy hiểm, làm tăng nguy cơ tai biến như đau tim, đột quỵ... Tuy nhiên, thời điểm nào nên uống thuốc mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất?

• 6 mẹo đơn giản để giảm huyết áp hiệu quả
• Nhiều loại thực phẩm tốt nhất cho người huyết áp cao

Nên uống thuốc vào buổi sáng hay tối?

Huyết áp của con người không cố định, mà dao động theo nhịp sinh học ngày - đêm. Ban ngày, khi chúng ta tỉnh táo và vận động, hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh, tim đập nhanh hơn, mạch máu co lại, khiến huyết áp cao hơn. Ngược lại, ban đêm trong giấc ngủ sâu, hệ phó giao cảm chiếm ưu thế, các hormon như melatonin tăng tiết, làm mạch máu giãn ra, nhịp tim chậm lại và huyết áp giảm xuống. Sự giảm này thường vào khoảng 10 - 20% so với ban ngày, được coi là nhịp giảm sinh lý, giúp tim và mạch máu có thời gian nghỉ ngơi.

Để phòng biến chứng nguy hiểm do tăng huyết áp gây ra, cần phải khám bệnh định kỳ, phát hiện bệnh sớm và dùng thuốc để kiểm soát huyết áp

Tuy nhiên, không phải ai cũng có kiểu dao động huyết áp như vậy. Một số người không giảm huyết áp ban đêm, thậm chí huyết áp ban đêm còn cao hơn ban ngày. Đây là tình trạng thường gặp ở người bệnh tăng huyết áp lâu năm, đái tháo đường, bệnh thận mạn, hội chứng ngưng thở khi ngủ… và liên quan đến nguy cơ tim mạch, đột quỵ, suy thận cao hơn. Ngược lại, cũng có những người huyết áp giảm quá mức về đêm, dễ dẫn đến thiếu máu não thoáng qua hoặc nhồi máu não vào sáng sớm. Đặc biệt, ngay sau khi thức dậy (khoảng 5 - 9 giờ sáng), cơ thể trải qua hiện tượng huyết áp vọt tăng nhanh. Đây là thời điểm được ghi nhận có tỷ lệ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhịp cao nhất trong ngày.

Nhiều nghiên cứu trước đây cho rằng nên uống thuốc huyết áp vào buổi sáng, lý tưởng khoảng 6 - 7 giờ, để khống chế cơn vọt huyết áp sáng sớm và thuận tiện cho tuân thủ điều trị. Một số nghiên cứu thậm chí gợi ý rằng uống thuốc buổi tối có thể tốt hơn cho nhóm bệnh nhân không giảm huyết áp ban đêm hoặc huyết áp tăng cao vào ban ngày.

Làm gì khi quên uống thuốc huyết áp?

Khi điều trị tăng huyết áp không phải là uống thuốc vào thời điểm nào, mà là uống đúng liều, đều đặn mỗi ngày theo chỉ định của bác sĩ. Hầu hết các thuốc hạ áp đều có thể uống khi bụng đói, chỉ cần với nước lọc, không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu thông thường. Việc bỏ thuốc mới là điều nguy hiểm, vì huyết áp có thể tăng vọt trong thời gian chờ xét nghiệm, gây đau đầu, chóng mặt, thậm chí đột quỵ. Ngoại trừ một số loại thuốc đặc biệt mà bác sĩ dặn ngưng tạm thời, bệnh nhân hoàn toàn có thể và nên uống thuốc huyết áp đúng giờ, kể cả khi đang nhịn ăn xét nghiệm.

Khi quên uống một liều thuốc huyết áp, người bệnh nên thực hiện: Uống ngay liều đã quên khi nhớ ra ngay sau thời điểm phải uống thuốc. Nếu thời gian quên uống thuốc dài, sát tới liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch uống thuốc bình thường. Tuyệt đối không uống hai liều một lúc. Việc uống thuốc quá liều có thể khiến hạ huyết áp đột ngột/quá nhanh cũng gây nguy hiểm. Người bệnh có thể bị chóng mặt hoặc ngất xỉu... Việc quên một liều thuốc có thể không ảnh hưởng nhiều đến huyết áp, nhưng việc quên liều thường xuyên có thể dẫn đến tăng huyết áp và nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ cao hơn.

Sai lầm phổ biến khi dùng thuốc huyết áp

Không tuân thủ liều lượng. Nhiều bệnh nhân mắc sai lầm tự ý ngưng thuốc khi thấy huyết áp ổn định hoặc bỏ liều do chưa cảm nhận rõ hiệu quả. Một số khác thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc vì lo ngại tác dụng phụ mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Những hành động này khiến huyết áp dao động, làm giảm hiệu quả điều trị và gia tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng, đặc biệt với các thuốc như chẹn beta, có thể dẫn đến tăng huyết áp đột ngột hoặc rối loạn nhịp tim.

Dùng thuốc huyết áp không đúng thời điểm. Một số loại thuốc hạ huyết áp cần sử dụng vào thời điểm nhất định trong ngày để đạt hiệu quả tối ưu và giảm thiểu tác dụng phụ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để sử dụng thuốc vào thời điểm phù hợp nhất trong ngày.

Không duy trì lối sống lành mạnh. Không ít người bệnh cho rằng chỉ cần dùng thuốc là đủ mà bỏ qua chế độ ăn uống, luyện tập và kiểm soát căng thẳng. Trong khi đó, lối sống lành mạnh là yếu tố then chốt hỗ trợ thuốc phát huy hiệu quả. Người bệnh cao huyết áp cần thực hiện chế độ ăn giảm muối, tăng rau xanh, hạn chế mỡ động vật, kiểm soát cân nặng và tập thể dục đều đặn (như đi bộ nhanh 30 phút/ngày).

Không theo dõi tác dụng phụ của thuốc. Một số tác dụng không mong muốn như ho khan, phù chân, mệt mỏi... có thể khiến bệnh nhân ngừng thuốc hoặc tự đổi thuốc mà không thông qua bác sĩ. Người bệnh khi gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần thông báo cho bác sĩ điều trị để được điều chỉnh phù hợp, tuyệt đối không tự ý thay thuốc.

Không theo dõi huyết áp định kỳ. Việc không đo huyết áp thường xuyên tại nhà hoặc bỏ lỡ lịch tái khám khiến người bệnh không biết được tình trạng huyết áp thực tế, bỏ qua dấu hiệu cảnh báo sớm hoặc tác dụng phụ của thuốc. Do đó, người bệnh cần theo dõi huyết áp tại nhà bằng máy đo, ghi lại kết quả và tái khám đúng lịch để được điều chỉnh điều trị kịp thời.