Sai phạm trong quá trình cổ phần hóa DIC Corp

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Bộ Xây dựng đã không tuân thủ quy định khi tiến hành lập phương án cổ phần hóa Tổng Công ty Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIC Corp). Cụ thể, Bộ Xây dựng đã dựa trên Nghị định 187/2004 để lập phương án cổ phần hóa, tuy nhiên, việc này không đúng quy định hiện hành. Quyết định 1094/QĐ-BXD của Bộ phê duyệt giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa, dựa trên kết quả thẩm tra của Vụ Kế hoạch Tài chính, chưa qua thẩm tra bởi Ban chỉ đạo cổ phần hóa, đã vi phạm hướng dẫn của Bộ Tài chính và Nghị định 109/2007 của Chính phủ.

Do những sai phạm này, một số trình tự và thủ tục đã không được thực hiện theo đúng quy định. Chẳng hạn, DIC Corp không lập phương án sử dụng đất, không xác định giá trị lợi thế vị trí địa lý đối với đất thuê là loại đất đô thị để tính vào giá trị doanh nghiệp. Điều này dẫn đến việc xác định giá trị doanh nghiệp không chính xác và không đúng quy định pháp luật.

Thanh tra Chính phủ yêu cầu chuyển thông tin đến cơ quan điều tra nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự nào trong quá trình kiểm điểm, rà soát và xử lý các sai phạm tại DIC Corp.

Các sai phạm liên quan đến xác định giá trị tài sản

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra những vi phạm liên quan đến việc xác định giá trị tài sản trong quá trình cổ phần hóa. Đơn vị tư vấn – Công ty CP Giám định, Thẩm định Việt Nam (VIVACO) đã xác định sai suất vốn đầu tư và nguyên giá của hai công trình xây dựng trên đất, dẫn đến giảm giá trị tài sản gần 2,5 tỷ đồng. Đồng thời, VIVACO không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất của 25 căn biệt thự thuộc Khu biệt thự Phương Nam, không đúng quy định của Chính phủ.

Tuy nhiên, theo Thanh tra Chính phủ, doanh thu từ việc chuyển nhượng 14 căn biệt thự sau ngày 1/1/2007 đã được hạch toán vào kết quả kinh doanh của DIC Corp theo đúng quy định. Với 11 căn biệt thự còn lại, Kiểm toán Nhà nước đã xác định bổ sung tiền sử dụng đất, và số tiền này đã được nộp vào Quỹ hỗ trợ phát triển doanh nghiệp.

Ngoài ra, một điểm nổi bật trong kết luận thanh tra là việc Bộ Xây dựng và VIVACO không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất tại dự án Khu đô thị sinh thái Đại Phước. Thay vào đó, họ sử dụng chi phí đầu tư và giá trị quyền sử dụng phát triển dự án để tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa, điều này cũng vi phạm các quy định của Chính phủ.

Vấn đề phát hành cổ phiếu riêng lẻ

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện những sai phạm trong quá trình phát hành cổ phiếu riêng lẻ để tăng vốn điều lệ của DIC Corp. Cụ thể, Bộ Xây dựng đã ban hành văn bản chấp thuận chủ trương phát hành cổ phiếu riêng lẻ, đồng thời chỉ đạo việc phát hành phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm phát hành. Tuy nhiên, Hội đồng quản trị DIC Corp đã trình Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) quyết định giá bán tối thiểu là 100.000 đồng/cổ phiếu và chào bán cổ phiếu với giá 100.000 đồng và 102.000 đồng/cổ phiếu, không tuân thủ hoàn toàn các hướng dẫn của Bộ Xây dựng.

Bộ Xây dựng, với vai trò là chủ sở hữu, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc chỉ đạo về giá bán cổ phần riêng lẻ vào năm 2009. Do đó, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng cần tiến hành kiểm tra, xử lý vấn đề này theo đúng quy định pháp luật.

Thiếu sót trong việc cung cấp thông tin và xác định giá trị tài sản

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng cho thấy DIC Corp đã không cung cấp đầy đủ thông tin cho đơn vị tư vấn, dẫn đến việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất của ba dự án quan trọng. Các dự án này bao gồm: Khu đô thị Đại Phước (313.887m2 tại huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai), dự án Khu dân cư thương mại phường 4 (201.000m2 tại TP Vị Thanh, Hậu Giang) và 421m2 đất thương mại dịch vụ tại số 88 đường Trần Phú, TP Vũng Tàu. Điều này đã làm ảnh hưởng đến quá trình thẩm định giá cổ phần, không đảm bảo sát với giá thị trường tại thời điểm thẩm định.

Yêu cầu xử lý trách nhiệm và chuyển cơ quan điều tra khi có dấu hiệu hình sự

Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng tiến hành kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể lãnh đạo Bộ giai đoạn 2007-2008 và 2016-2017, cùng các cá nhân và tổ chức có liên quan. Đồng thời, các tổ chức, cá nhân này phải khắc phục số tiền vi phạm trong việc xác định giá trị tài sản trên đất.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cần chỉ đạo làm rõ nguyên nhân dẫn đến các khoản lỗ tại một số công ty con của DIC Corp, bao gồm: Công ty CP DIC Du lịch (lỗ gần 11 tỷ đồng), Công ty CP CP DIC số 1 (lỗ 9,4 tỷ đồng) và Công ty CP CP DIC Vật liệu Xây dựng (lỗ 3,4 tỷ đồng). Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm tra lại giá trị tài sản quyền sử dụng đất tại Khu đô thị sinh thái Đại Phước để đảm bảo tính chính xác và đúng quy định.

Một điểm quan trọng khác trong kết luận thanh tra là yêu cầu của Thanh tra Chính phủ về việc chuyển thông tin đến cơ quan điều tra nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự nào trong quá trình kiểm điểm, rà soát và xử lý các sai phạm nêu trên. Điều này nhấn mạnh tính nghiêm trọng của các vi phạm và cam kết của cơ quan thanh tra trong việc đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật.

Vụ việc vi phạm thoái vốn tại DIC Corp không chỉ là vấn đề nội bộ của một doanh nghiệp mà còn là minh chứng cho những lỗ hổng trong quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước. Với những sai phạm đã được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, việc xử lý trách nhiệm và đảm bảo tính minh bạch là điều cần thiết. Đặc biệt, yêu cầu chuyển thông tin đến cơ quan điều tra khi có dấu hiệu hình sự thể hiện sự quyết liệt của Chính phủ trong việc bảo vệ lợi ích công cộng và đảm bảo sự công bằng trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Nguồn: Kinh tế chứng khoán